Het lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid opereert op het snijvlak van onderzoek, onderwijs en de beroepspraktijk. Door middel van praktijkgericht onderzoek leveren wij een bijdrage aan de kwaliteit van het onderwijs en de innovatie van de beroepspraktijk. Het lectoraat bestaat uit een lector met twee associate lectoren en daaromheen een ‘kenniskring’ van docent-onderzoekers, hbo-postdocs, promovendi, onderzoeksmedewerkers en mensen uit de beroepspraktijk.
Centrale waarden en identiteit: wie zijn wij?
We streven naar kansengelijkheid in het onderwijs, waarbij alle leerlingen – ongeacht hun talige en culturele achtergrond de mogelijkheden krijgen om te leren en zich te ontwikkelen tot sociale, taalvaardige en kritische burgers. Dit vindt altijd plaats in interactie, in een diversiteit van sociale, culturele, meertalige praktijken. Daarom zijn de centrale begrippen in ons lectoraat dialogische interactie, meertaligheid en geletterdheid.
Visie: hoe ziet het onderwijs er over enkele jaren uit? Wat willen we creëren?
We streven naar een rijke uitdagende leeromgeving waarin kinderen samen onderzoekend leren en in interactie werken aan eigen vraagstukken en ideeën. In dit proces kunnen leerlingen hun eigen talen inzetten bij het leren.
Strategie: hoe pakken we het aan?
We doen praktijkgericht onderzoek en baseren ons op Educational Design Research (Van den Akker e.a., 2006). Interventies leiden tot blijvende veranderingen in de klas, duurzame professionalisering van leerkrachten, tot inbedding in het onderwijsprogramma van de pabo en tlo, ontwikkeling van leermiddelen/ didactische hulpmiddelen etc.
Taal is overal
Goede beheersing van taal is bepalend voor een succesvolle deelname aan school en maatschappij; taal maakt zelfredzaam. Ook meertaligheid is overal: thuis, op school, en in de hele maatschappij. Ongeveer 65% van de wereldbevolking gebruikt dagelijks meerdere talen voor communicatie: de EU telt 24 nationale talen, 60 minderheidstalen en 175 migrantentalen.
Fryslân is een goed voorbeeld van vreedzame co-existentie van verschillende moedertalen in het dagelijks leven, waarbij de nationale en internationale talen een belangrijke rol spelen. Ook in Drenthe en Groningen worden streektalen en migrantentalen dagelijks gesproken.
Er zijn verschillende open vragen in de drie noordelijke provincies rond de centrale thema’s van het lectoraat, namelijk taalontwikkelend leren, meertaligheid en geletterdheid, zoals:
Hoe kunnen we regionale talen, zoals het Fries, in het onderwijs verder versterken, in een context waarin veel andere thuistalen worden gesproken/gebruikt?
Hoe kunnen wij streektalen in het onderwijs betrekken?
Hoe kunnen leerkrachten/docenten meer aandacht schenken aan (dialogische) interactie in meerdere talen?
Hoe kan interactie tot kennisverwerving in meertalige contexten het beste plaatsvinden?
Hoe kunnen wij de kwaliteit van het onderwijs in het Fries verbeteren en het Fries een significantere plek in het curriculum geven?
Hoe integreren wij het leren van vreemde talen in andere vakken?
Hoe voorkomen wij laaggeletterdheid bij kinderen en hun gezinnen?
Wat is de relatie tussen meertaligheid en geletterdheid?
Het onderzoek naar deze vragen vormt de basis van het lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid bij de NHL Stenden Hogeschool.